Een kindgerichte school in een natuurlijke omgeving
November 2018
De foto’s hieronder tonen realisaties van CEPP, in samenwerking met leerkrachten, leerlingen en ouders van de betrokken scholen, met Luca School of Arts Gent, KU Leuven Faculteit Architectuur, Artevelde Hogeschool Gent.
 |
| Eén van de doelstellingen van CEPP, het Centre for Educational Policies and Practices, is kindgericht onderwijs in een natuurlijke, groene omgeving. |
 |
| Door lokale, natuurlijke grondstoffen op een creatieve manier aan te wenden, kunnen we de aankoop van dure materialen vermijden. In onze scholen is er vaak een klas waarin kapotte banken en stoelen opgestapeld liggen. In veel gevallen kunnen we materialen hergebruiken. Dat is een leerproces. |
 |
 |
| In Ghante, Sindhuli, Pipalmadi, plattelandsregio in het zuiden van Nepal rijden geen auto's. De mensen halen banden uit de Bagmatirivier, als spelmateriaal in een natuurlijke speeltuin. |
 |
| Een bank rond een boom vormt een ontmoetingsplaats voor de schoolkinderen van Ghante. |
 |
| Bij de aanleg van een groene omheining worden ook de ouders betrokken. In de Shree Debahit Primary School in Tandi, Makwanpur District, zijn de mama's aan het werk... |
 |
| … en dit is het resultaat. |
 |
| Ook de klasinrichting krijgt heel wat aandacht. De opstelling is modulair: je kan de banken en lage tafels op verschillende manieren groeperen. Van recuperatiehout maken we een platform, bedekt met vasttapijt. Het daglicht komt de ramen binnen, het dak is met bamboe geïsoleerd. De muren van de klas zijn helder wit en rustig, er is plaats voor didactische posters, creatief werk van de leerlingen, illustraties... De kinderen kunnen leren in een gelukkige, ontspannen sfeer. |
Spreekt het ideaal van kindgericht onderwijs in een groene omgeving je ook aan? Dan kan je CEPP steunen op het rekeningnummer BE32 2200 7878 0002 van Bikas, met als vermelding 'Van school tot school' of 'Vrienden van Paul en Carine'. Hartelijk dank!
Good morning Sir!
Augustus 2018
Good morning Sir! “Good morning Sir”. Ze schrijven het vol overtuiging over, wel tien keer na elkaar. Voor Nepalese kinderen is dat niet eenvoudig. Volgens een officiële telling uit 2011, worden in Nepal 123 verschillende talen gesproken, maar slechts 69 van die moedertalen worden af en toe als onderwijstaal gebruikt in de basisscholen. In de overheidsscholen is Nepali tot nu toe meestal de onderwijstaal; het wordt net als Hindi in het Devanagari alfabet geschreven, waar elke klank telkens door hetzelfde letterteken wordt weergegeven. Voor Nepalese kinderen is het Westerse alfabet best moeilijk, want je hebt kleine letters, hoofdletters, en talloze fonts. Verwarrend - zeker als je bedenkt dat veel leerkrachten op het platteland heel weinig Engels kennen, en het onderricht daardoor noodzakelijkerwijs beperkt blijft tot herhalen wat de leraar zegt en overschrijven wat in het leerboek staat.
| Engelse Les |
Soms begrijpen noch de leerkracht, noch de kinderen wat de woorden en zinnen in het boek betekenen, en kunnen ze ze ook niet juist uitspreken. Engels is dan ook een struikelblok tijdens… de examenperiode. De examenperiode! Dit zegt Teeka Bhattarai, initiatiefnemer van onze Nepalese partnerorganisatie CEPP erover: “Je zou kunnen schrijven over hoe examengericht ons onderwijssysteem is, en hoe reproductie van het geleerde beloond wordt in de examens. Ik droom ervan dat elke poging om de kinderen te helpen beter te leren nadenken en enthousiast te dromen, succesvol zou kunnen zijn.” (One thing you perhaps could write is how exam oriented our system is and how reproduction is rewarded in the exams. I dream how even grossly inadequate efforts if they were geared towards helping children think better and dream enthusiastically could be rewarding.) In Nepal worden de examens centraal georganiseerd. Uit tal van dorpen, ver van de hoofdwegen, dalen leerkrachten af naar de stad aan de weg, om de examenvragen op te halen. De examens in de overheidsscholen zijn hetzelfde over het hele land, en een maand lang houden ze iedereen in de ban. Creativiteit en probleemoplossend denken komen daarbij amper aan bod.
 |
| Rote teaching’ is populair: Eén van de kinderen wijst de letters van het alfabet aan en leest de woorden luidop voor, de andere kinderen herhalen. |
Maar alles evolueert, en Nepal is ver weg van het isolement waarin het tot de vroege jaren ‘50 ondergedompeld was. Het toerisme, economische relaties, het internet, het feit dat vele Nepalezen in het buitenland gaan werken… leiden ertoe dat de mensen nood hebben aan een bredere kennis en meer en meer vaardigheden, zoals dat overal in de wereld wel het geval is. Bij vele ouders is er de perceptie dat het betalende privé-onderwijs in de grotere steden de kinderen meer kansen geeft voor een betere toekomst dan de basisscholen in afgelegen dorpen, waar de kinderen dikwijls maar tot Class IV (het vierde leerjaar) naartoe kunnen. Ouders die bewust zijn van het belang van goed onderwijs, zijn bereid om heel wat offers te brengen. Hoe graag ze hun kinderen ook zien, toch sturen ze hen, soms al vanaf het eerste leerjaar, naar dure privé-internaten in de stad waardoor ze hen alleen in de vakantieperiodes zien en de kinderen vervreemden van hun eigen familie, gemeenschap en cultuur.
 |
| CEPP creativity workshop : kinderen maken hun eigen woordkaartjes |
Het is precies deze evolutie die CEPP, het Centre for Educational Policies and Practices, in samenwerking met de scholen uit hun werkingsgebied, wil ombuigen. Hun werking sluit aan bij de Duurzame Ontwikkelingsdoelen (Sustainable Development Goals of kortweg SDG) die in 2016 door de Verenigde Naties werden opgesteld, meer bepaald bij SDG 4: “Verzeker gelijke toegang tot kwaliteitsvol onderwijs en bevorder levenslang leren voor iedereen.” CEPP wil in samenwerking met ouders, leerlingen en leerkrachten de kwaliteit van het onderwijs op het platteland verbeteren, door waardering voor het werk van de leerkrachten, door vorming van ouders én leerkrachten en door beïnvloeding van het onderwijsbeleid op nationaal niveau. Ze werken samen met de overheidsscholen, waar het onderwijs gratis is, om op die manier meer sociale gelijkheid te bereiken. Hoe ze daarbij te werk gaan, kan u zien op de bijgevoegde foto’s:
 |
| CEPP creativity workshop |
Wil u Nepalese kinderen, leerkrachten en ouders ondersteunen in hun ideaal om kwaliteitsvol onderwijs te realiseren, dan is uw bijdrage zeer welkom op het rekeningnummer van BIKAS: BE32 22007878 0002, met als vermelding ‘Van School tot School’ of ‘Vrienden van Paul en Carine’.
Kalidevi - Het Post Schoolproject
April 2018
In vorige artikels gingen we reeds in op de werking van één van onze partners in Nepal : CEPP. CEPP - het Centre for Educational Policies and Practices - wil het recht op basisonderwijs garanderen door de verbetering van het onderwijsbeleid op alle niveaus - in het bijzonder op het niveau van de lokale school, gebruikmakend van bestaande voorzieningen. Ze staan voor een allesomvattend onderwijsbeleid in Nepal, een onderwijsbeleid dat gevoelig is voor sociale, culturele en milieukwesties en dat relevant is voor de gemeenschap. Ze werken nauw samen met lokale gemeenschappen, politici, leraren en kinderen, doen veel veldwerk en hebben een goede en lange traditie van samenwerking met vrijwilligers van allerlei aard. Sinds 2016 werken CEPP, de opleiding architectuur van KUL in Gent, en een aantal architecten en pedagogen nauw samen. Zij willen een schoolproject in Nepal uitbouwen dat naast zijn traditionele functie als plek om kennis te vergaren en te delen, ook een gemeenschapsfunctie tracht te vervullen binnen het dorp. Op die manier proberen we een hogere betrokkenheid van ouders, leerlingen, leerkrachten en schoolbestuur op het schoolgebeuren als geheel te bereiken. We hebben ons initiatief het ‘Post School Project’ genoemd, omdat het verder gaat dan een doorsnee lagere school in landelijk Nepal.
Kalidevi: een prachtige en levendige plek
Het dorp waar dit project tot stand zal komen, is gelegen in het heuvelachtige Makwanpur-district, ten oosten van Hetauda. Er wonen zo’n 100 gezinnen, waarvan het merendeel Tamang. De huidige school in Kalidevi bestaat uit een gebouw met 6 klaslokalen, een sanitair blok en een kleiner gebouw dat vroeger dienst deed als een kleine bibliotheek. Het schoolbestuur en de betrokken ouders en leerkrachten zijn zeer enthousiast als het gaat om hun nieuwe school. Momenteel kunnen kinderen in Kalidevi school lopen tot Class 5, maar de school heeft het potentieel om te worden opgewaardeerd van groep 5 naar groep 8. Er zijn geen scholen in de directe omgeving. Het nieuwe ontwerp zal een oud, zwaar beschadigd schoolgebouw vervangen, dat de dorpelingen zelf reeds hebben gesloopt. We onderzoeken ook of we in de toekomst nieuw sanitair voor de school kunnen voorzien. Deze zomer (augustus 2017), hebben 2 studenten van de KUL op hun zomerstage van 6 weken een speeltuin gebouwd op de hellingen rond de school, en dit in samenwerking met de dorpsbewoners. Samen met de dorpelingen bouwen, was een goede manier om het dorp te leren kennen, en voeling te krijgen met de bewoners, hun manier van leven en hun verwachtingen. Dit jaar in februari organiseerden CEPP, een groep van 30 studenten en docenten van de KUL en verschillende vrijwilligers een workshop in het dorp. In de workshop bespraken we het ontwerp voor de nieuwe school verder en werkten we het samen met de dorpelingen uit. In die korte week begonnen we zelfs met de graafwerken en werkten de studenten en dorpelingen samen aan het gieten van de funderingen.
| Kalidevi Schoolproject |
Een leerrijk proces, zeker niet alleen voor de studenten
Sinds de workshop in februari is er hard gewerkt om het project verder uit te bouwen. We kiezen ervoor om zoveel mogelijk met lokale mankracht én lokale materialen te bouwen, om de bouwkost te drukken, de lokale economie te steunen én het milieu zo min mogelijk te belasten. Zelf ging ik in april opnieuw ter plaatse voor een ‘werfbezoek’. We troffen voorbereidingen om CSEB-blocks (Compressed Stabilised Earth Blocks) te produceren, namen details en plannen door, maakten afspraken. Materiaalkeuzes, alsook het transport van bouwmaterialen naar de site, zijn zoals steeds de grootste knelpunten. Het dorp kan hout gebruiken dat zal gerooid worden uit het gemeenschapsbos, maar over de juiste hoeveelheden die voor de nieuwe school mogen worden gebruikt, wordt veel gediscussieerd. Vóór de Monsoon moeten er alleszins nog verschillende knopen doorgehakt worden. Eens de hemelsluizen zich openen geraakt geen tractor nog ter plaatse!
Wil je ook bijdragen tot de 'Post School', dan is je bijdrage zeer welkom op het rekeningnummer BE 32 2200 7878 0002, graag met de vermelding 'From School to School - Post School Project'. ar. Wart Thys
Dit project is een samenwerking tussen onze Nepalese partner CEPP en een Belgisch team bestaande uit 4 docenten van de KUL: Ignaas Back, Klaas Vanslembrouck, Hilde Bouchez en Tom Callebaut; 2 ervaren vrijwilligers/pedagogen: Carine Verleye & Paul Beké, architect Wart Thys en graficus Lin Seminck.
Januari 2018
Ketaa keti of is het keti ketaa
(Jongens en meisjes, of is het meisjes en jongens?)
Over emancipatie in het werkveld van CEPP
CEPP, het Centre for Educational Policies and Practices, wil in afgelegen en achtergestelde dorpen het (gratis) staatsonderwijs verbeteren, leraren waarderen en motiveren, ouders informeren rond het belang van onderwijs en rond hun rechten, en het (onderwijs)beleid in heel Nepal beïnvloeden. Hun motto is ‘Education is a Light’ en ze gaan ervan uit dat onderwijs ongelijkheid tegengaat. Zij begeleiden 33 scholen in Inner Terai, de overgang tussen de laagvlakte in het zuiden en het laaggebergte, een gebied vol etnische minderheden die in de overwegend hindoeïstische maatschappij dikwijls uit de boot vallen omdat zij onderaan het kastensysteem staan. Ze begeleiden ook 11 scholen in Dolakha District, aan de grens met Tibet, een streek die erg getroffen is door de aardbeving van 2015, zowel materieel als psychologisch (veel trauma). Gendergelijkheid en emancipatie zijn nergens ter wereld een evidentie, ook niet in Nepal.
 |
| Discussie binnen het School Management Committee |
We vroegen aan CEPP of er binnen hun werking aandacht is voor emancipatie: “We zijn ons bewust van de genderverschillen in de maatschappij en in de scholen. We hebben ervoor gekozen om in het onderwijs te werken omdat we onderwijs beschouwen als ‘a great equalizer of the conditions of people’: onderwijs zorgt voor meer gelijkheid in de levensomstandigheden van mensen. Eén van de belangrijkste activiteiten die we organiseren is nog steeds de samenkomst van de moeders van de kinderen, per klas, één keer per maand. We schatten hun rol naar waarde, vooral in het vormen van het gedrag van de kinderen. We appreciëren niet alleen hun zorg voor de kinderen. De Mother Groups zijn een ‘zijtak’ van de SMCs, de School Management Commitees en zijn een zeer krachtige vorm van participatie in deze overheidsscholen op het platteland. Het onderwijs is hier gratis, in tegenstelling tot de vaak heel dure privéscholen die je in steden ook vindt. Moeders zijn erg betrokken bij de opvoeding en het onderwijs van hun kinderen en ze worden hier ook gehoord. Het is een vorm van organiseren van vrouwen onderling, zo komen ze met elkaar in contact rond beleidsvoering in de lokale gemeenschap. Ze nemen spontaan initiatieven op, zoals de aanleg van een natuurlijke omheining van bamboe, rond de speelplaats, aangevuld met lokale planten. We organiseren ook samenkomsten en verkennende vergaderingen met vrouwelijke leerkrachten – over hoe ze zorg kunnen dragen voor zichzelf, meer zelfvertrouwen kunnen ontwikkelen en zich kunnen handhaven tegenover de mannen wanneer die geneigd zijn op hen neer te kijken en zich dominant op te stellen.
 |
| Teacher training. Rechts in beeld is Bishnu Chepang, CEPPverantwoordelijke in Makwanpur District |
Natuurlijk omvat de inhoud van CEPP trainings ook hoe een leraar inclusie kan bevorderen, ook rond gender en harmonie in de klas. Binnen Nepalese klassen kunnen verschillende (voor buitenlandse mensen moeilijker te detecteren) breuklijnen lopen: tussen arme / minder arme kinderen, tussen jongens en meisjes, tussen kinderen van verschillende sociale klassen / kasten enz. Meisjes durven soms geen goed antwoord te geven om de jongens niet te schofferen, leraren kunnen minder positief staan tegenover kastenloze kinderen of kinderen van etnische minderheden… Wij werken aan bewustmaking op dat vlak, vaak op een heel praktische manier, bv door trainings rond voorlichting, relationele vorming, het maken van maandverband… Menstruatie is bij sommige groepen een taboe, meisjes worden in die periode soms zelf geïsoleerd (hoewel dat wettelijk verboden is). Wij houden vergaderingen en vormingen met de vrouwelijke leden van de School Management Committees, over hoe zij een verschil kunnen maken in schoolvergaderingen en een standpunt kunnen innemen vanuit gender perspectief, bijvoorbeeld door te investeren in de bouw van toiletten, ipv muren te bouwen rond een schoolterrein. Het is nog niet verplicht maar we werken met de scholen al rond gender-vriendelijke criteria, ontwikkeld door de overheid. De School Management Committees zijn een belangrijk lokaal inspraakorgaan in de scholen. Ze bestaan uit directie, een aantal leraren, een aantal ouders, en andere mensen uit het dorp die begaan zijn met de plaatselijke school. Ze komen regelmatig samen om praktische zaken te bespreken en de kwaliteit van het gegeven onderwijs en de infrastructuur te bewaken. In veel Nepalese schooltjes (én dorpen) zijn toiletten nieuw, er zijn er (te) weinig en ze bieden geen privacy. Binnen de Nepalese cultuur is het proper houden van toiletten werk waarop neergekeken wordt. Het bouwen van een muur rond een school is een statussymbool, het kost handenvol geld dat beter zou geïnvesteerd worden in de bouw van hygiënische, veilige, gescheiden toiletten. Het is niet toevallig dat we een aantal vrouwelijke leden hebben binnen ons team: we zorgen ervoor dat er minstens één vrouw is in elk van de werkeenheden. We geven tot op een zeker niveau de voorkeur aan vrouwen. We begeleiden ongeveer 45 scholen, in verschillende districten. In elk van de districten is een lokaal CEPP-team werkzaam, met minstens één vrouw. Dat is een bewuste politiek. Vrouwelijke teamleden hebben immers een beter contact met moeders, meisjes, leraressen…”
 |
| CEPP’s centrale idee, geschilderd op de muur van een school |
Aanvullend op de verduidelijking door Teeka Bhattarai, initiatiefnemer van CEPP, willen wij nog onze persoonlijke visie meegeven: Vanuit onze eigen praktijkervaring (sinds 1985 in het basisonderwijs in Nepal en intensief sinds 2010 door elk jaar een vijftal trainings te geven op vraag van, in overleg met en in samenwerking met CEPP, aan gemiddeld telkens 30 andere leerkrachten uit telkens een 20tal lagere scholen op het platteland) kunnen wij aanvullen dat
- vrouwelijke leerkrachten aanvankelijk op de achtergrond willen blijven maar door aanmoediging en waardering snel steeds meer inbreng hebben, heel creatief en doordacht waardoor ze het respect verwerven van de mannelijke leerkrachten in de groep…
- de houding van ouders tegenover hun dochters verandert: CEPP bespreekt met de ouders heel praktische zaken, vb dat dochters evenveel nut hebben van een boekentas als zonen, dat dochters betere overlevingskansen hebben voor henzelf (en hun kinderen) als ze meer scholing kregen, dat de rok van het schooluniform niet zo praktisch is voor kinderen die lange afstanden afleggen langs slechte paden (vb in de moesson) en ze onder de rok een lange broek mogen dragen (de traditionele kledij is trouwens voor meisjes een losse lange broek met tuniek)…
- de luisterende en waarderende houding van de CEPP staff de leerkrachten en moeders bekrachtigt… - CEPP aan zijn eigen teamleden vorming biedt rond gender equality. Omdat beelden meer zeggen dan woorden en omdat ‘actions speak louder than words’ stuurde CEPP ons ook nog twee filmfragmenten door die op de Nepalese televisie vertoond werden en een beeld geven van hun werking. https://www.youtube.com/watch?v=zavNVrFPc4c Het programma start met een introductie door een nieuwslezer, gevolgd door beelden van Debahit Primary School in Raigaon in Makwanpur District, zo’n vier jaar geleden,
- vóór de samenwerking met CEPP. De toestand was typisch voor Nepalese lagere scholen: geen didactische materialen, geen aantrekkingskracht van het onderwijs, de kinderen blijven weg omdat ze niets leren. Ondertussen is er veel veranderd: de klassen vol leerlingen zijn aantrekkelijk, de kinderen worden onderwezen op een interessante, vriendelijke, kindgerichte manier
– nochtans gaat het om dezelfde plaats, dezelfde leerkrachten, dezelfde leerlingen. Directrice Sunita Lama maakte van de school een voorbeeld voor de regio. Dit is de school waar de Mother Groups zorgden voor een natuurlijke omheining, waar studenten van Artevelde Hogeschool een input gaven in verband met de inrichting en pedagogische aankleding van de klassen. CEPP toonde de leraren films rond goede praktijkvoorbeelden in andere scholen, ook in het buurland India, gaf hen de mogelijkheid om goed functionerende scholen te bezoeken, waardeerde hun toewijding… Opvallend is het enthousiasme en het zelfvertrouwen dat leerkracht Bimala uitstraalt, de ordelijkheid van het klasje… Sunita Lama legt uit hoe het observeren van andere scholen haar motiveerde en hoe leraren vast van plan waren om het verschil te maken en ook ouders bij de werking van de school gingen betrekken. De volgende 12 minuten zijn een gesprek over ons programma met de leraressen: hun rol, hun problemen, hoe moeilijk het is om te beseffen hoe belangrijk ze zijn en hoe ze kunnen omgaan met het mannelijke overwicht in school en maatschappij enz. Deze vrouwen geworden zijn, ook verbaal. Een bijkomend gegeven is dat veel van hun mannen in het buitenland werken (Qatar, Dubai, Japan enz) en zij dus zelfstandig voor het gezin instaan, voor het huishouden, de arbeid op het land, hun beroep… Dat blijkt ook emanciperend, ze werken ook meer onder elkaar samen. Het tweede televisiefragment (vanaf minuut 17) toont de heropbouw van Dolakha District. Ook in de wegenaanleg zijn veel vrouwen aan het werk… Het is opvallend hoeveel in Nepal gepalaverd wordt! En hoe het toch meestal mannen zijn die in meer ‘leidinggevende’ functies het woord nemen. Zelf praten wij heel weinig in de vormingen die we in samenwerking met CEPP geven, want complexe ideeën kunnen we in het Nepali niet verwoorden, en Engels is voor hen een barrière. Onze eigen vormingen zijn heel praktisch… Deze link geeft een idee: https://bikas.org/node/142 Toch merken we een grote evolutie in de houding van de vrouwelijke leerkrachten in de schoolteams: ze zijn assertiever geworden, hun cultureel gebonden ‘verlegenheid’ is verminderd, ze nemen meer initiatief… Een beeld van de werking van CEPP en van hun aandacht voor meisjes onder de leerlingen en voor vrouwelijke leerkrachten vind je hier: https://bikas.org/node/89 De foto’s zijn van CEPP medewerkers, de commentaren zijn samen met Teeka Bhattarai geschreven. We hopen dat we met deze toelichtingen konden duidelijk maken wat de werking van CEPP inhoudt en hoeveel aandacht vrouwenrechten hier ook krijgen.
Met dank aan Zonta International, afdeling Aalst, dat ons elk jaar financieel ondersteunt. De vrijwilligers van Zonta zetten zich zowel op regionaal als op internationaal vlak in om de situatie van vrouwen te verbeteren. Zij vroegen ons op welke manier CEPP bijdraagt aan vrouwenemancipatie en inspireerden ons daardoor voor dit artikel.
Aan iedereen heel hartelijk dank! Paul Beké en Carine Verleye
Als u dit project wil steunen, dan is uw bijdrage erg welkom op het rekeningnummer BE 32 2200 7878 0002 van BIKAS vzw, met als vermelding ‘Vrienden van Paul en Carine’.
