THE SNAKE GAME
Oktober 2016
Hoe het begon… In 2008 koos de secundaire school Sint Vincentius a Paulo, Gijzegem ‘Grenzeloos’ als jaarthema. We nodigden tal van mensen uit, onder andere Teeka Bhattarai, Nepalese ontwikkelingswerker, die op dat moment een masteropleiding Pedagogie volgde aan de Universiteit Leuven. Teeka, met een lange ervaring in ecologische landbouwprojecten, was ervan overtuigd dat duurzame veranderingen alleen bewerkstelligd kunnen worden via het onderwijs. Wij organiseerden samen een tentoonstelling op de opendeurdag en tal van inleefsessies voor de leerlingen. We startten, met de steun van de toenmalige directrice mevrouw Hilde Van den Bossche, een jarenlange samenwerking tussen de school in Gijzegem en onderwijsinitiatieven in Nepal. Datzelfde schooljaar organiseerden de zesdejaars van Humane Wetenschappen, Sociale en Technische Wetenschappen en Wetenschappen-Wiskunde een eerste uitwisseling met Nepal. We stelden onszelf en onze school voor via teksten, filmpjes en foto’s en namen Engelse kinderliedjes op. Eén klas wou een spel ontwerpen en zo is een ganzenbord ontstaan, ‘the snake game’. Het principe is eenvoudig: een spel in kleurrijke stofjes, een dobbelsteen, houten parels in verschillende vormen en kleuren als pionnen. Als de kinderen op de oneven vakjes komen, krijgen ze een bewegingsopdracht. Op vakje 1 klappen ze in de handen, op vakje drie stampen ze met de voeten, op vakje vijf wuiven ze gedag... Vooral de opdracht ‘Walk like an elephant’ is populair. Op de even vakjes moeten ze een vraag oplossen. De vragen kunnen over om het even welk onderwerp gaan. Ze kunnen ook aansluiten bij de vakken die in Nepalese basisscholen gegeven worden zoals Engels, social studies, Nepali, wetenschap… Door de afwisseling met beweging blijft het spel boeiend voor de kinderen. De leerkracht kan zo de leerstof op een aangename manier herhalen. Het ontwerp van de snake game zou nog veel veranderingen ondergaan. We brachten het aantal vakjes terug tot 30 en we zochten varianten. Dit jaar is de ‘snake’ een vriendelijk rupsje geworden, geïnspireerd op Eric Carle’s kinderboek ‘The Very Hungry Caterpillar’ (Rupsje Nooitgenoeg).
Met de hele klas aan het werk
The snake game kreeg het daaropvolgende jaar gezelschap van tal van andere educatieve spelletjes zoals flashcards, memory games, vingerpoppetjes, alphabet games… Elk jaar maakten vijf klassen van het 6e jaar in de les Engels een ‘educational kit’ aan, compleet met didactische ondersteuning, eerst in het Engels, later ook door de mensen van CEPP vertaald naar het Nepalees. De leerlingen kregen informatie in woord en beeld over Nepal, vanuit de invalshoek van de millenniumdoelstellingen en vooral over het (basis)onderwijs. Dan schreven ze eerst een essay ‘A day in the life of…’ waarin ze een dag beschreven in het leven van een Nepalees kind, een monnik, een oude vrouw…, op basis van opzoekingswerk op het internet en in boeken. Daarna ontwierpen en maakten ze spelmateriaal dat aan een aantal voorwaarden moet voldoen. Het moet kindgericht zijn, duurzaam, milieuvriendelijk, cultureel ‘neutraal’, dit wil zeggen niet westers, goedkoop en inspirerend. De leerlingen van SVI Gijzegem ontwerpen en maken nog steeds educatief spelmateriaal, al sinds 2008… en worden op die manier gesensibiliseerd rond onderwijsproblematiek in de wereld.
Informatie aan het prikbord, spelletjes in wording
Het spelmateriaal is op zich niet belangrijk. Wat wel belangrijk is, is dat door dat spelmateriaal de aandacht kan gevestigd worden op het principe van ‘kindgericht onderwijs’. In onze onderwijsinspanningen vinden we het cruciaal dat het kind centraal staat, niet de schoolboeken, niet de leraar, niet de examens. Dat is in de overheidsscholen op het afgelegen Nepalese platteland niet evident, omdat het onderwijs nog dikwijls uitgaat van ‘de leraar nazeggen’ en ‘overschrijven uit het leerboek’. Nepalese leraren kregen vaak weinig pedagogische vorming, maar hun enthousiasme en betrokkenheid kunnen de kwaliteit van het onderwijs optillen en dat kan voor het welbevinden van de kinderen en voor hun toekomstperspectieven het verschil maken.
Overleggen rond het gebruik van de materialen, in een internaat voor de kinderen van de Chepangminderheid
We hadden er geen idee van hoe populair ‘the snake game’ zou worden. CEPP gebruikt het spel niet alleen in de lagere school maar ook bij vormingsactiviteiten voor leraren, voor de School Management Committees, een soort ouderraad en bij vormingen voor jonge ouders. Dan gaan de vragen niet over schoolvakken, maar over de organisatie van de school, over het recht op onderwijs of over gezondheid en opvoeding van jonge kinderen. Zelf gebruiken wij ‘the snake game’ ook als bron van inspiratie voor de leraren tijdens onze teacher trainings.
Een speelgroepje bij de Chepang in de heuvels rond Manahari
Dit jaar zullen wij van 19 oktober tot 12 december opnieuw tal van driedaagse, intensieve ‘crash trainings’ geven, samen met het CEPP team. We zijn zelf leerkrachten Engels, met ervaring in onderwijsopleiding én in het Nepalese onderwijs (sinds 1985). We zullen met de leraren samenwerken en elkaar inspireren. We zullen zeker niet vertellen ‘hoe het moet’, maar we willen de onderwijzers stimuleren om hun eigen mogelijkheden te ontdekken en hun eigen ideeën te realiseren. We werken in het gebied waar CEPP actief is: de driehoek Sindhuli-Rautahat-Makwanpur (ten zuiden van Kathmandu en ten oosten van Hetauda) en voor de eerste maal ook in Dolakha District, dat zwaar geraakt is door de aardbevingen. De trainingen zijn erg praktisch en gaan uit van de realiteit van het Nepalese platteland, waar de infrastructuur van de scholen zwak is, de leraren dikwijls weinig pedagogische vorming kregen en er bijna geen educatieve materialen gebruikt worden. Dan zijn de creativiteit en de vindingrijkheid, de zelfwaardering van de leraren en het vertrouwen in hun eigen kunnen en in de talenten van de kinderen van het grootste belang, en dat is net wat we met deze vormingssessies willen benadrukken. Paul Beké en Carine Verleye, met dank aan alle mensen die CEPP steunen en ditmaal extra dank aan SVI Gijzegem en aan de Vrije Basisschool Sint Vincentius Gijzegem.
Als u de onderwijsinspanningen van CEPP waardevol vindt, dan is uw bijdrage op BE32 2200 7878 0002 op naam van BIKAS meer dan welkom. Als vermelding geeft u dan ‘Vrienden van Paul en Carine’ op. Een bijdrage vanaf 40 euro geeft recht op een fiscaal attest.
In naam van de Nepalese kinderen hartelijk dank!
Schooling in the monsoon
Juli 2016
CEPP, het Centre for Educational Policies and Practices, is een Nepalese ngo die zich toelegt op het verbeteren van het onderwijs in overheidsscholen op het platteland. In de buurt van steden in Nepal sturen ouders hun kinderen meer en meer naar (soms dure) privéscholen. Die evolutie is ook op het platteland zichtbaar. Ouders hebben het vertrouwen in de overheidsscholen verloren. Die overheidsscholen bieden gratis onderwijs aan, maar hebben tegelijkertijd te kampen met verschillende problemen: de leraren dagen niet altijd op, de kinderen gaan vaak alleen maar naar school als hun werk op het veld kan gemist worden, De kwaliteit van het geboden onderwijs is te laag. Nochtans investeert de overheid in deze scholen en zou het onderwijs met een aantal ‘goedkope’ maatregelen kunnen verbeterd worden. Daartoe is de inspanning van alle betrokkenen - ouders, leerkrachten, de lokale gemeenschap, de kinderen… - vereist. CEPP is op dit vlak werkzaam. CEPP wil het beroep van leerkracht opwaarderen, de leerkrachten motiveren, de ouders bewust maken van het belang van onderwijs, de kwaliteit van de lessen verbeteren en het onderwijs kindgericht maken. Tegelijkertijd wil de organisatie ook het beleid rond onderwijs in heel Nepal beïnvloeden.
De fotoreportage ‘Schooling in the Monsoon’ werd ons door CEPP toegestuurd. De foto’s zijn gemaakt door initiatiefnemer Teeka Bhattarai en door de andere medewerkers van CEPP. De bijschriften bij de foto’s zijn samen met Teeka geschreven.
Een foto met link naar de volledige reportage staat hieronder.
CEPP is actief in 33 scholen in de driehoek gevormd door de districten Sindhuli, Makwanpur en Rautahat (SiMaRa) in de Inner Terai, de grensstreek tussen de laagvlakte en de Middle Hills. Het gebied ligt ten zuiden van Kathmandu en ten noorden van de East-West Highway, de verkeersas in het zuiden van Nepal. Het wordt doorkruist door de Bagmati rivier en haar zijrivieren, maar is afgelegen en achtergesteld. De kinderen in de scholen behoren tot de etnische minderheden Rai, Tamang en Pahari.
Niet iedereen heeft een boekentas… Vaak zorgen ouders wél voor een tas, als ze een kind naar een betalende privéschool sturen. Het hoge aantal meisjes in de gratis overheidsscholen wordt soms toegeschreven aan het feit dat hun broers vaak naar een privéschool gaan! Meisjes hebben het in Nepal moeilijker dan jongens, niet alleen in het onderwijs. CEPP zet zich daarom ook in voor vrouwenemancipatie.
Ook de kleintjes willen met hun vrienden of hun broers en zussen meekomen. De school is anders dan het leven thuis en ze leren graag bij. Kinderen in overheidsscholen op het platteland van Nepal hebben zelden een ‘lunchpakket’ bij. Daardoor zijn ze ’s middags moe en zwak en niet in staat om de leerstof op te nemen. CEPP moedigt de ouders aan hen wat eten mee te geven zodat de leraren hen ‘voedsel voor de geest’ kunnen aanbieden.
Het Nepalese schooluniform is in deze overheidsschool wat aangepast. Onder het lichtblauwe hemd en de donkerblauwe rok dragen de meisjes een lange broek. Het uniform leunt op die manier dichter aan bij hun gewone kleren en geeft hen meer bewegingsvrijheid. Nepalese schoolkinderen komen ’s morgens samen op het schoolterrein, zingen het volkslied en krijgen turnoefeningen (‘school drill’). Daarna pas gaan ze naar de klassen.
De klassen op het platteland zijn dikwijls weinig kindgericht. De vloer is stoffig, er zijn geen didactische materialen, er valt weinig licht binnen, in de moesson kunnen de kinderen de leerkracht amper horen omdat de regen zo hard op het metalen dak klettert…
In elk van de scholen van het werkgebied zorgt CEPP voor een ‘modelklas’, ingericht met de medewerking van de leerkrachten, van Nepalese en buitenlandse vrijwilligers met ervaring in het onderwijs én van stagiaires uit Vlaamse normaalscholen. Er wordt gezorgd voor een vloerbekleding zodat kinderen uit de lagere klasjes op kussens op de grond kunnen zitten en zo geen stof meer inademen. De muren worden aangekleed. Bij hun werkbezoeken overnachten leden van het CEPP team in deze klassen.
Ook de kwaliteit van de lessen verbetert stilaan. In Nepalese scholen wordt overwegend gebruik gemaakt van ‘rote teaching’, dit houdt in dat de leraar voor zegt en de leerlingen herhalen. Kinderen leren Engels door het leerboek over te schrijven zonder de tekst te begrijpen of te kunnen lezen… In deze klas gebruikt de leerkracht enkele materialen om Engels aan te leren.
Er is weinig ruimte voor ‘spel’ in Nepalese overheidsscholen. CEPP moedigt spel aan. De ervaring leert immers dat kinderen dan beter kunnen opletten.
Als een hevige regenbui losbarst, rennen de kinderen naar de klas.
haasten de kinderen zich terug naar huis, zelfs als het nog maar middag is. Als ze langer wachten, kunnen ze de rivier immers niet meer over. Een leerkracht gaat mee om te beoordelen of de overtocht veilig is. Pas tegen de avond zal de regen minder hevig worden. Dan staat de rivier weer lager.
De leraren in dit gebied komen vaak uit de Terai, de laagvlakte in het zuiden. Zij kunnen ’s avonds niet naar huis toe, het is te ver. Vaak zeggen ze ‘hier is niets te doen’ en vervelen ze zich. Lessen voorbereiden is in de meeste scholen een uitdaging. CEPP legt er zich op toe deze leraren te motiveren en al hun inspanningen te waarderen.
Een gepensioneerde leerkracht, initiatiefnemer van een lokale ngo waarmee CEPP nauw samenwerkt, ondersteunt een school om het door de overheid verplichte School Improvement Plan (SIP, Plan ter Verbetering van de Scholen) bij te sturen. In de praktijk kopiëren veel scholen de ‘plannen’ van andere scholen, door gebrek aan vaardigheden of interesse. In dit voorbeeld krijgen de leerkrachten bijscholing rond ‘hoe het vertrouwen van de ouders te winnen’.
Op 25 juni organiseerde CEPP een bijscholingsdag voor de leerkrachten, in samenwerking met ‘Teachers Can Make a Difference’. Op zo’n dag worden ‘good practices’ getoond, waardevolle praktijkvoorbeelden uit scholen in hetzelfde of uit een nabijgelegen School District. De films worden besproken, leraren stellen vragen aan het panel en discussiëren. CEPP wil niet alleen op lokaal vlak werken maar zoekt ook naar samenwerkingsverbanden en beïnvloeding van het onderwijsbeleid. ‘Teachers Can Make a Difference’ is een gezamelijke inspanning van het Ministerie van Onderwijs, de District Education Office (in dit geval Rautahat), CEPP en de coördinerende Suryodaya Education Foundation.
CEPP medewerkers geven vorming aan de Mother Groups over de rol van de SMCs. De SMCs zijn School Management Committees, een soort uitgebreide oudercomités. Niet alleen de ouders maken er deel van uit, maar ook leraren en directeurs van de lokale scholen. CEPP hecht veel belang aan de rol van de ouders en aan het organiseren en sterker maken van de Mother Groups. Moeders hebben een belangrijke invloed op het verbeteren van het onderwijs.
Sommige kinderen gaan niet naar school. Hun ouders hebben hen thuis nodig. Als ze niet meehelpen op het veld verliest hun familie te veel inkomen. Het onderwijs is niet aangepast aan de noden van de mensen. Scholen zullen rekening moeten houden met de plaatselijke omstandigheden om ook aan deze kinderen onderwijs te kunnen bieden. Geld en infrastructuur alleen kunnen Nepals onderwijsproblemen niet oplossen.
CEPP’s motto is ‘Education is a Light’.
Die slogan wordt voor de scholen in dit gebied werkelijkheid als de ouders het belang van onderwijs inzien, als de leerkrachten enthousiast zijn en als het beleid zich bewust is van de realiteit van het platteland.
U kan dit project mee helpen groeien door een bijdrage te storten op het rekeningnummer Bikas BE32 2200 7878 0002, met de vermelding ‘Vrienden van Paul en Carine’.
Hartelijk bedankt! Paul Beké en Carine Verleye
Van School tot School
Januari 2016
Over de samenwerking tussen Nepalese en Belgische scholen. Vijf kleine gezichtjes verdringen zich voor de ramen van het klasje in Bakhfar, in de Inner Terai, de streek ten zuiden van Kathmandu, waar de laagvlakte overgaat naar heuvels. We wenken hen: “Aaunus, kom erin”. Aanvankelijk zijn ze te verlegen, maar de leerkrachten die deelnemen aan de teacher training kunnen hen overhalen. “They have had no exposure,” weet Binod Gurung van het Centre for Educational Policies and Practices, kortweg CEPP, ons te vertellen: deze kinderen hebben nog nooit iemand buiten hun eigen omgeving ontmoet. Twaalf leraren uit de streek heeft CEPP bijeengebracht. We werken samen in een klaslokaal met alleen een bord en drie educatieve posters. CEPP heeft met de leraren van Bakhfar een houten platform gebouwd met recyclagematerialen. Het is bedekt met vasttapijt. Zo hoeven de kinderen voortaan niet meer op de koude, stoffige grond les te volgen. Didactische materialen zijn er niet, alleen lesgevers met weinig pedagogische vorming maar met veel inzet en enthousiasme. Ook als er een storm opzet, als het klasje gehuld wordt in een stofwolk, als we de luikjes moeten sluiten en de klas helemaal donker wordt, gaan ze door met leerspelletjes ontwerpen, uittesten met de kinderen, vertellen, discussiëren.
Voor CEPP (http://schoolingnepal.org/) zijn deze mensen de sleutel tot beter onderwijs, hèn motiveren is essentieel. Absenteïsme en demotivatie vormen immers een groot probleem in openbare scholen op het platteland. Daar is amper overheidscontrole en de leraren komen vaak van de stad, spreken de moedertaal van de kinderen niet, behoren tot een andere cultuur. Ze logeren noodgedwongen in de school omdat de stad te ver af is, ze kunnen niet dikwijls bij hun eigen familie zijn en zijn soms weinig betrokken bij de gemeenschap waarin ze lesgeven. CEPP zet daarom in op drie aspecten: • sensibiliseren van ouders rond het belang van goed onderwijs hen motiveren om hun kinderen naar school te sturen, hen wijzen op hun rechten en de werking van de School Management Committees (een samenwerkingsverband van ouders en school in de lokale gemeenschap) ondersteunen; • leraren motiveren, appreciëren en beter vormen rond kindgericht onderwijs; • het onderwijsbeleid beïnvloeden, op lokaal en nationaal niveau. Het accent ligt vooral op inhoudelijke vorming, al kan het verbeteren van de infrastructuur van de scholen en het herstellen van de aardbevingsschade de motivatie van leraren, leerlingen en hun ouders aanscherpen. CEPP is een initiatief van Teeka Bhattarai, Nepalese ontwikkelingswerker, na een masteropleiding Pedagogie aan de Leuvense universiteit in 2008. Tot dan toe was Teeka voornamelijk actief in de landbouwsector, o.a. met het vroegere Econepal, ook toen gesteund door Bikas. Wij stonden mee aan de wieg van CEPP, samen met het Instituut Sint-Vincentius a Paulo Gijzegem, een secundaire school die mee instond voor morele, pedagogische en financiële ondersteuning. Na zeven jaar is de school nog steeds actief betrokken. De leerlingen worden bij de start van het schooljaar en door wisseltentoonstellingen rond Nepal geïnformeerd, met Saved by the Bell schenken ze aandacht aan het recht op basisonderwijs, in november 2015 kwamen Binod Gurung en Michael Rai van CEPP hen toespreken en met hen discussiëren, elke februari is er een Valentijnsmarkt, de leerlingen zoeken zelf op rond Nepal, ontwerpen didactische materialen voor Nepalese lagere scholen en nemen verschillende initiatieven voor fundraising.
Ondertussen is het netwerk uitgebreid en kan CEPP rekenen op de inzet en de talenten van studenten en docenten uit verschillende scholen. Studenten van het hoger kunstonderwijs van Luca School of Arts Gent ontwerpen sensibiliseringscampagnes rond het motto van CEPP: ‘Education is a Light’. De stagiaires van Arteveldehogeschool Gent en van Luca en de studenten van Odisee Hogeschool Aalst dragen bij tot het verbeteren van de kwaliteit van het onderwijs in en om Raigaon, in Makwanpur District, de plattelandsregio waar het CEPP-team actief is. De Arteveldehogeschool nodigde in november CEPP medewerkers Binod en Michael uit voor een 14-daags universitair programma, met deelnemers uit Azië, Afrika en Latijns-Amerika: “From minus 6 months up to 6 years of age - Fostering child development”. Deze cursus werd aangevuld door een vorming binnen Luca School of Arts en een praktische onderdompeling in diverse lesvormen in de lagere en secundaire school in Gijzegem en in de opleiding Onderwijs van Odisee Aalst. Wij zorgden voor inleefsessies rond Nepal in alle klassen van de Vrije Basisschool Sint-Vincentius Gijzegem, en de kinderen boden spontaan aan om karweitjes te doen in hun gezin, om zo hun klasgenootjes in Nepal te helpen. De leerkrachten van de kleuterschool en de lagere school gaven voor Michael en Binod demolessen-op-maat-van-Nepal, met extra aandacht voor creatieve werkvormen en coöperatief leren. Zelf trekken wij elk jaar naar Nepal om er in verschillende scholen driedaagse trainings te geven rond kindgericht onderwijs, didactiek van het basisonderwijs en Engels. In april gaven we ook les in de klassen die Laure, Kayleigh, Lisa-Marie en Sofie, Arteveldestudenten, hebben ingericht. We ondervonden hoe trots de leerkrachten zijn op de ‘ideal classrooms’, hoezeer ze de inzet en betrokkenheid van de Belgische studenten appreciëren. We konden zelf voelen hoe aangenaam het is om in deze lokalen te werken.
In Bakhfar verkenden we met de leraren en CEPP-medewerkers Binod, Kesap en Bishnu de omgeving. Nepalese leerkrachten zeggen vaak: “Wij hebben geen geld, geen goede scholen, geen leermiddelen”, maar wij ontdekten samen hoe àlles een rol kan spelen in het onderwijs: de natuur rond de school, de rivier, het groene speelterrein, de bewerkte velden, het dorp. Om over een buffel les te geven, heb je geen prenten of geen boek over een buffel nodig, je kan de buffel met de kinderen observeren, er rond vertellen, er over leren, tekenen, spelen… Je kan creatief zijn met alles wat rond de school te vinden is: takjes, stenen, blaadjes… Je kan je eigen zang-, teken- en verteltalent aanboren. We kwamen onder de indruk van de vriendschap van de leerkrachten, van hun energie, hun inspiratie. Zij werken vaak in moeilijke omstandigheden, maar door hun toewijding kunnen ze het verschil maken en kunnen hun leerlingen aan een toekomst bouwen. Na drie dagen, tijdens de evaluatie, zei één van hen: “We thought we had nothing, but we have everything”. Voor ons is dat geloof in hun eigen omgeving en in hun eigen talenten de mooiste conclusie. Met heel veel dank aan Bikas en aan alle mensen die CEPP steunden en blijven steunen.
Paul Beké en Carine Verleye
Wie deze onderwijsprojecten wil steunen, kan zijn bijdrage storten op de rekening van Bikas BE32 2200 7878 0002 met de vermelding ‘Paul en Carine’.
